1.โดยการรับประทาน

1.1 ฟลูออไรด์ในอาหาร อาหารหลายชนิดมีแร่ธาตุฟลูออไร ด์ อย่างเช่น ใบชา อาหารทะเลต่างๆ ปลาแห้ง กุ้งแห้ง น้ำมันตับปลา กระเทียม กะหล่ำปลี ผักโขม ไข่แดง ข้าวต่างๆ แอปเปิ้ล องุ่น กล้วย เชอรี่ หัวแครอท ผักใบเขียว กระจับ ถั่ว ข้าวโพด หัวไชเท้า มะเขือ หัวหอม มันฝรั่ง เนย เมล็ดทานตะวัน เป็นต้น
1.2 ฟลูออไรด์ในน้ำ ฟลูออไรด์สามารถพบได้ในแหล่งน้ำธรรมชาติ แต่ละพื้นที่จะมีปริมาณฟลูออไรด์แตกต่างกัน ซึ่งในบางพื้นที่อาจมีปริมาณฟลูออไรด์ที่ต่ำ จึงอาจต้องมีการเติมฟลูออไรด์ลงในน้ำประปา
1.3 ฟลูออไรด์ในรูปแบบของยาได้แก่ ยาเม็ดฟลูออไรด์ เป็นต้น ควรอยู่ภายใต้การดูแลจากแพทย์หรือทันตแพทย์
1.4 การเติมฟลูออไรด์ในเกลือ พบมีการใช้ในบางประเทศ และการใช้เกลือผสมฟลูออไรด์จะให้ผลในการป้องกันโรคฟันผุได้ใกล้เคียงกับการได้รับฟลูออไรด์ในน้ำดื่ม
1.5 การเติมฟลูออไรด์ในนม (Milk Fluoridation)

2. การสัมผัสผิวเคลือบฟัน

2.1 ยาสีฟันผสมฟลูออไรด์ ใช้ได้ทั้งในเด็กและผู้ใหญ่ สำหรับในเด็กอายุน้อยกว่า 6 ปี ควรใช้ยาสีฟันในปริมาณน้อย เพียงแค่ขนาดเท่าเมล็ดถั่วเขียว เนื่องจากเด็กยังไม่สามารถควบคุมการกลืนได้ดี ถ้าใช้ในปริมาณยาสีฟันมากเกินไป เด็กอาจจะกลืนยาสีฟันลงไปทำให้เกิดอันตรายได้
2.2 น้ำยาบ้วนปากผสมฟลูออไรด์ นิยมใช้ในเด็กตั้งแต่ 6 ปีขึ้นไป ในผู้ใหญ่ที่มีฟันผุลุกลาม รวมถึง คนที่มีโอกาสเสี่ยงจะเกิดฟันผุได้ง่าย เช่น คนที่ได้รับการฉายแสงรักษาโรคบริเวณใบหน้า ลำคอเพราะน้ำลายจะน้อย ผู้ที่ใส่เครื่องมือจัดฟัน
2.3 การเคลือบฟลูออไรด์โดยทันตแพทย์ เป็นการใช้ฟลูออไรด์ในความเข้มข้นที่สูง ไม่แนะนำให้เคลือบฟลูออไรด์ในเด็กอายุน้อยกว่า 3 ปี เนื่องจากมีโอกาสกลืนฟลูออไรด์สูงมาก

การได้รับฟลูออไรด์ในปริมาณที่เพียงพอจะมีประโยชน์ต่อฟันและร่างกาย ในทางตรงกันข้ามถ้าได้รับฟลูออไรด์ในปริมาณที่มากเกินไปอาจจะมีผลเสียได้

หมั่นทำความสะอาดฟันปลอมนะค่ะ เพื่อลมหายใจที่สดชื่นและเพื่อความมั่นใจของท่าน

– ควรแปรงฟันและทำความสะอาดฟันปลอมทุกครั้งหลังอาหาร
– การเก็บรักษาฟันปลอมทำได้โดย นำฟันปลอมที่ทำความสะอาดแล้ว ใส่ไว้ในภาชนะสำหรับแช่ฟันปลอม เช่น แก้วน้ำ โดยให้ระดับน้ำสูงกว่าฟันปลอม การแช่ฟันในขณะที่ไม่ได้ใช้งาน จะช่วยป้องกันไม่ให้ฟันปลอมแห้ง หรือบิดเบี้ยวได้ ซึ่งจะช่วยให้อายุการใช้งานนานขึ้น

ผักและผลไม้

ความรู้เรื่องฟัน
1. เลือกรับประทานอาหารที่มีความจำเป็นต่อเหงือกและฟัน ผักผลไม้ที่มีความแข็งและเส้นใย
: ผักผลไม้ที่มีความแข็งและเส้นใย ก็จะช่วยทำความสะอาดฟันและเนื้อเยื่อด้วย แต่อาหารที่มีความนุ่มและเหนียว มีโอกาสที่จะติดอยู่ตามซอกฟันและทำให้เกิดคราบแบคทีเรียได้ง่าย ทุกครั้งที่คุณรับประทานอาหาร และเครื่องดื่มที่มีแป้งและน้ำตาล แบคทีเรียจะทำให้เกิดกรดที่ทำลายฟันได้เป็นระยะเวลา 20 นาทีหรือนานกว่านั้น เพื่อที่จะลดความเสียหายต่อเคลือบฟัน ควรจำกัดความถี่ในการรับประทานอาหารว่างระหว่างมื้อ และควรจะเลือกรับประทานอาหารว่างที่มีประโยชน์ เช่น เนยแข็ง ผักสด โยเกิร์ต หรือผลไม้
2. น้ำอัดลม ตัวการสำคัญของปัญหาสุขภาพช่องปาก
: สมาคมกุมารเวชศาสตร์แห่งสหรัฐอเมริกา ออกประกาศเตือนถึงพิษภัยของการบริโภคน้ำอัดลม โซดา ว่าเป็นแหล่งสำคัญในการทำให้เกิดอาการฟันผุ เพราะกรดและกรดที่เกิดจากน้ำตาลในน้ำอัดลม จะไปทำให้สารเคลือบฟันอ่อนบางลง ซึ่งส่งผลให้เกิดการก่อตัวของฟันผุ ในกรณีร้ายแรง สารเคลือบฟันที่อ่อนบางลง ประกอบกับการแปรงฟันที่ไม่ถูกวิธี จะทำให้เกิดการผุกร่อนของฟัน ควรเปลี่ยนมาดื่มเครื่องดื่มที่มีส่วนผสมของน้ำตาลน้อย ๆ เช่น น้ำเปล่า นม น้ำผลไม้ 100% และหลังจากดื่มน้ำที่มีรสหวาน ควรบ้วนปากด้วยน้ำเปล่าเสมอ
3. การดูแลแปรงสีฟัน และการเปลี่ยนแปรงสีฟัน
: แปรงสีฟันที่มีการใช้งานมานานกว่า 3 เดือนจะมีประสิทธิภาพในการกำจัดคราบพลัคที่อยู่บนเหงือก และฟันได้ต่ำกว่าแปรงสีฟันอันใหม่ เพราะขนแปรงจะเริ่มหมดสภาพ
4. แปรงฟันอย่างน้อยวันละ 2 ครั้ง
5. ใช้ไหมขัดฟันทุกวัน
6. จำกัดการรับประทานอาหารจำพวกแป้งและน้ำตาล
7. รับประทานส้มทุกวัน : เพราะจะทำให้คุณได้รับวิตามินซี ซึ่งมีการวิจัยมาแล้วว่าจะช่วยลดอาการอักเสบบวมของเหงือก ที่มาของปัญหาทางช่องปากและฟัน
8. พบทันตแพทย์ ทุก 6 เดือน เป็นประจำ

สาระความรู้เกี่ยวกับข้อแนะนำการรักษาทางทันตกรรม
การถอนฟัน
1. หลังถอนฟันให้กัดผ้าก๊อซให้แน่น 1 ซ.ม. (1/2 ซ.ม. ถ้าเป็นการถอนฟันน้ำนม) อย่าพูดหรือเคี้ยวผ้าก๊อซเล่น
2. หลังเอาผ้าก๊อซออก หากพบว่ายังมีเลือดออกจากแผลที่ถอนฟันให้วางผ้าก๊อซชิ้นใหม่ที่แผลถอนฟัน และกัดต่อให้แน่นอีก 1/2 ซ.ม.
3. ไม่บ้วนน้ำลายหรือกลั้วปากแรงๆ ภายใน 24 ช.ม. หลังถอนฟัน ควรแปรงฟันให้สะอาดหลังอาหาร และก่อนนอน โดยระวังอย่าให้โดนบริเวณแผล
4. ตลอดหนึ่งสัปดาห์หลังจากวันที่ถอนฟัน ให้อมน้ำเกลือบ้วนปากเบาๆ (ใช้เกลือป่น 1/2 ช้อนชาผสมน้ำอุ่น 1 แก้ว)
5. รับประทานยาตามที่ทันตแพทย์แนะนำ :
o ยาแก้ปวด รับประทานครั้งละ 1-2 เม็ด เมื่อมีอาการปวด
o ยาปฏิชีวนะ (เฉพาะบางราย) ต้องรับประทานให้ครบจนยาหมด


ศัลยกรรมในช่องปาก
ในการผ่าตัดฟันคุด และศัลยกรรมในช่องปากอื่นๆ ให้ปฏิบัติเช่นเดียวกับข้อแนะนำหลังการถอนฟัน และมีข้อควรปฏิบัติเพิ่มเติม ดังนี้
1. ในวันแรกหลังการผ่าตัด ควรประคบเย็นด้านนอกปาก บริเวณที่ใกล้แผลผ่าตัด โดยใช้ผ้าห่อน้ำแข็งประคบ เพื่อช่วยลดอาการบวมที่จะเกิดขึ้น ไม่ควรอมน้ำแข็ง
2. เริ่มประคบร้อนในวันที่ 2 โดยใช้ผ้าชุบน้ำอุ่น่จัดบิดให้หมาด อาการบวมจะลดลงเป็นปกติภายใน 1 สัปดาห์
3. งดการใช้งานของฟันด้านที่รับการผ่าตัดจนแผลหายดี งดการออกกำลังกายที่หักโหม และกีฬาทางน้ำ ซึ่งอาจทำให้เกิดการติดเชื้อได้
4. สัปดาห์แรกหลังการผ่าตัด ควรรับประทานอาหารอ่อน งดอาหารเผ็ด และร้อนจัด
5. กลับไปพบทันตแพทย์ตามที่นัดหมาย (ประมาณ 1-2 สัปดาห์) เพื่อตัดไหม และตรวจดูความเรียบร้อยของแผลผ่าตัด

6. การรักษาความสะอาด สำคัญมากต่อการหายของแผล
– ควรใช้น้ำยาบ้วนปาก (ที่ทันตแพทย์ให้ไป เป็นน้ำยาบ้วนปากรักษาเฉพาะการรักษาหลังการถอนฟัน Difflam หรือ C20 ) บ้วนวันละ 2 ครั้ง เช้า – ค่ำ อมไว้ในปาก 1 นาที (ใช้ตามคำแนะนำข้างขวด ใช้จนกว่าน้ำยาจะหมด)

Difflam Mouthwash

ข้อพึงปฏิบัติขณะจัดฟัน

–  แปรงฟันตอนเช้า ก่อนนอนและหลังรับประทานอาหารทุกมื้อ แปรงฟันด้วยวิธีปกติ วางขนแปรงเอียง 45  องศากับขอบเหงือกขยับขนแปรงในแนวหน้า หลัง เป็นระยะสั้นๆแล้วปัดแปรงลงไปทางปลายฟัน แปรงให้ทั่วทั้งด้านนอกด้านในและด้านบดเคี้ยว แปรงบริเวณเครื่องมือจัดฟัน วางขนแปรงบนเครื่องมือจัดฟันหมุดไปมาบนเครื่องมือจัดฟัน หลังจากนั้นเอียงขยับขนแปรงขึ้นลงที่ส่วนบน และ ใต้เครื่องมือ ใช้ไหมขัดฟันทำความสะอาดตามซอกฟันอย่างน้อยวันละครั้งก่อนนอน

– หลีกเลี่ยงการกระแทกของเครื่องมือจัดฟันกับอาหารแข็ง หรือวัสดุอื่น เช่น กัด กระดุกอาหาร

– ไปพบทันตแพทย์ตามนัดอย่างต่อเนื่องเมื่อมีการนัดหมาย

การเตรียมตัวก่อนเริ่มจัดฟัน

การเตรียมตัวก่อนเริ่มจัดฟัน

1. ก่อนการจัดฟัน จะต้องมีการถ่ายภาพรังสีส่วนศีรษะ 2 ชนิดหลักๆ คือ พาโนรามิก (Panoramic film) และ ภาพถ่ายกระโหลกด้านข้าง (Lateral Cephalometric film) เพื่อวิเคราะห์ดูว่า ฟันและกระดูกขากรรไกร มีความผิดปกติอย่างไรหรือไม่ ซึ่งในบางกรณี อาจต้องการภาพถ่ายรังสือชนิดอื่นเพิ่มเติม เช่น กรณี ที่หน้าดูเบี้ยว ก็อาจต้องเพิ่มภาพถ่ายรังสีหน้าตรง เพื่อเทียบข้างซ้ายและขวา ว่า กระดูกโครงสร้างขากรรไกรผิดปกติด้วยหรือเปล่า เป็นต้น

2. นอกจากนั้น ยังต้องมีแบบจำลองฟัน ซึ่งได้มาโดยการพิมพ์ปาก( cast model) เพื่อใช้วิเคราะห์การเรียงตัวของฟัน และดูขนาดพื้นที่ของขากรรไกรเทียบกับขนาดฟันทั้งหมดว่าเพียงพอเหมาะสมกันหรือไม่ และเป็นการเก็บข้อมูล ก่อนจัดฟัน เทียบกับหลังจัดฟัน ได้อีกด้วย

3. หากเป็นไปได้ ก็ควรมีการถ่ายภาพใบหน้า และ ในช่องปาก ทั้งก่อนและหลังจัดฟันเอาไว้ด้วย เพื่อเทียบกัน ภาพถ่ายจะสื่อให้เห็นว่า ฟันมีสีและรอยอะไรมาก่อนจัดฟันแล้วได้ด้วย แต่ก็ไม่ถึงกับจำเป็นมากนัก

4. นอกจากนั้น ก่อนการติดเครื่องมือจัดฟันลงบนตัวฟัน เพื่อเริ่มการจัดฟัน ควรมีการตรวจสภาพช่องปากและฟันให้ละเอียดก่อน ว่ามีหินปูน หรือ มีฟันผุ หรือมีฟันคุด หรือไม่ ควรได้รับการรักษาเสียก่อน และหากการจัดฟันนั้นๆ จำเป็นต้องมีการถอนฟันเพื่อการจัดฟัน ก็ควรถอนให้เรียบร้อยก่อนติดเครื่องมือ

หากสงสัยในรายละเอียดของการจัดฟัน ควรปรึกษาสอบถามทันตแพทย์จัดฟันของท่านให้ละเอียด ทั้งนี้ เพื่อประโยชน์ของตัวท่านเองค่ะ

แปรงฟันก่อนนอน

สาเหตุทำไมต้องแปรงฟันก่อนนอนค่ะ !!!!!!

การแปรงฟันก่อนนอนเป็นสิ่งสำคัญ เพราะว่าขณะที่เรานอน ส่วนต่างๆ ของร่างกายต้องการพักผ่อน รวมทั้งต่อมน้ำลายซึ่งเป็นที่ผลิตน้ำลาย ก็จะผลิตน้ำลายน้อยลง ในช่องปากก็จะมีน้ำลายลักษณะเหนียว ถ้าไม่แปรงฟันก่อนนอน เชื้อจุลินทรีย์ในช่องปากจะได้อาหารจากเศษอาหารจำพวกแป้งน้ำตาลที่ฟันเข้าไปตกค้างในปาก เปลี่ยนสภาพเป็นกรดหรือสารพิษ จากการที่น้ำลายน้อยลง ทำให้การชะล้างในปากจากน้ำลายมีน้อย กรดก็จะมีมากขึ้นเรื่อย ทำให้ในช่องปากมีสภาพเป็นกรด เมื่อฟันสัมผัสอยู่ตลอดเวลาก็เกิดฟันผุได้ง่าย